De workshop sluit aan op een van de ambities van de Dementiestrategie: 80% van de thuiswonende mensen met dementie moet in 2030 toegang hebben tot ontmoetingscentra met zinvolle activiteiten in de nabijheid van hun eigen woning. Alderliesten, Ramakers en Slinger buigen zich over de vraag: Wat is er nou nodig om dat te kunnen bereiken?

Belang
“Mensen met dementie zijn waardevolle leden van de samenleving, zonder vooroordelen of stigma, en hebben het recht als zodanig benaderd te worden,” zegt Alderliesten. Hij benadrukt dat het daarom allereerst van belang is niet meer te spreken van dagbesteding, maar van daginvulling of dagactiviteiten. “Dat heeft een negatieve connotatie van gedoe en geregel. En eigenlijk moet je ook naar de avond en nacht kijken.” Movisie heeft als missie mensen met dementie de mogelijkheid te laten krijgen om overeenkomstig hun wensen en mogelijkheden een rol in de samenleving te blijven spelen.

Daginvulling is een onmisbaar onderdeel van de dementiezorg. Het zorgt ervoor dat de persoon met dementie in contact blijft met zichzelf ondanks het vergeten van zijn of haar geschiedenis én in contact blijft met anderen en de wereld om zich heen. Zo kunnen ze een veilige en vertrouwde omgeving vinden die hun een plek geeft niet buiten, maar in de samenleving.

Ontmoetingcentra
Casemanager Slinger geeft een kijkje in haar keuken. Zij probeert zo passend mogelijke daginvullingen te geven aan haar cliënten met dementie. Ze vertelt bijvoorbeeld over een vrouw met beginnende dementie die zich steeds vaker terugtrok in het bejaardentehuis waar ze woonde. Op een dag, toen Slinger voorstelde een kopje koffie te drinken bij een externe locatie, een mooie villa, kwamen ze op het idee te vragen of de instelling nog vrijwilligers zocht en of dat misschien iets voor de mevrouw met beginnende dementie zou kunnen zijn. Dat was het geval. Het werk bleek heel effectief: de vrouw werkt tegenwoordig drie dagen in de week en is merkbaar actiever. 

Ook bij anderen merkt Slinger vooruitgang. Maar niet bij iedereen, moet Slinger eerlijk toegeven. Wat nou eenmaal beschadigd is in het geheugen, komt niet gauw meer terug. Maar ze merkt zeker dat anders terughoudende en lusteloze cliënten, actiever worden, en zich nuttig en belangrijk voelen in de besteding van hun tijd. “Dementie is maar een stukje van je leven, maar kan wel dat héle leven onder druk zetten.” Slinger benadrukt hoe belangrijk daginvulling is in de dagelijkse structuur van personen met dementie. Bijvoorbeeld bij een kersenplukkerij die ze vaak bezoekt, waar altijd wat te doen is, en mensen buiten en met hun handen kunnen werken.

“Maar het blijft lastig om een gepaste plek te zoeken. Soms,” vertelt Slinger, “kan er bijvoorbeeld niet geschikt worden in dagdelen, en moet een aangemelde cliënt de hele dag doorbrengen, wat vaak te lang is. In deze gevallen mist er zeker maatwerk.” 

Geen rompslomp van de Wmo. Zorg dat mensen gewoon binnen kunnen wandelen.

Tips & tricks
Alderliesten deelt met de workshopdeelnemers een aantal tips en tricks om die 80% in 2030 te halen. Ondermeer: spreek van daginvulling (geef de activiteit een naam met een positievere connotatie), en breng de behoeften van mensen met dementie in beeld. Ook pleit Alderliesten voor meer intergenerationeel contact, bijvoorbeeld in kinderboerderijen, waar jongeren en ouderen verhalen aan elkaar over kunnen brengen. Zo stimuleer je ook het maatschappelijke verhaal rondom dementie. Zorg er bovendien voor dat instellingen met daginvullingen gewoon mensen kunnen ontvangen die toevallig over de vloer komen. “Geen rompslomp van de Wmo. Zorg dat mensen gewoon binnen kunnen wandelen.” Geen bureaucratie, aanmeldingen of ingewikkelde protocollen. Werk met de mensen, niet met protocollen.

Uiteraard zijn de deelnemers het eens over de stelling dat zorg een veel bredere sociale basis moet betrekken. “Maar,” vraagt deelnemer Joke terecht in de chat, “hoe doen we dat?” De workshop eindigt in die complexe vraag. Maar het doel is helder: de zorg moet alle sociale bases betrekken om een persoon met dementie zich een volwaardig onderdeel van de samenleving te laten voelen.