"Wij mensen zijn hersenen op pootjes", zegt Wimjan Vink van ActiZ. "We gebruiken het continu. Het is als water en lucht: het is zo gewoon dat je je er niet eens meer bewust van bent."  Er is zelfs een formule voor kennis: K = f {I x EVA}, bedacht door bedrijfskundige Matthieu Weggeman. Kennis is een functie van informatie, vermenigvuldigd met ervaring, vaardigheden en attitude. 

Er zijn veel verborgen kennisschatten. Het topje van de ijsberg zien we, maar er is ook veel verborgen kennis. "Het zit in de mens, het individu en in organisaties", zegt Vink. "Maar het is vaak sterk persoonsgebonden. Als je niet genoeg beseft hoe belangrijk de kennis van het individu is, kan die kennis zo de deur uit lopen. Er is dus heel gericht beleid nodig." 

‘Facebook-groep voor recepten’
De deelnemers aan de workshop gaan in gesprek over de kennis die zij recent hebben gedeeld en schrijven ze op in tekstballonnetjes. Die worden op de muur verzameld. ‘Sparren met collega’s en vrienden’, ‘artikel geplaatst op LinkedIn’, ‘Facebook-groep voor recepten’. ‘Ontmoeten’ komt regelmatig terug, maar ook ‘moreel beraad’ en ‘voordoen, instructies geven’. 

"Hier kun je al hartstikke veel inspiratie uithalen. Er zitten ook allerlei combinaties en dwarsverbanden in", zegt Hilair Balsters van Vilans. "Je ziet dus dat kennis delen een geïntegreerd deel van ons werk is. En dat we het ook in onze privésituatie continu doen. Nu is het de kunst om het zo in te bedden dat we kennis ook gestructureerd gaan delen." 

Nieuwsgierigheid en humor
Marion Kersten (VGN) heeft bij de Academische Werkplaats Tilburg onderzoek gedaan naar het kennisbeleid van organisaties. Hoe kun je dat zo optimaliseren dat het delen en toepassen van kennis verbetert. Ze vraagt de aanwezigen eerst om eens na te denken over wat voor hen bevorderende en belemmerende factoren voor kennisdeling zijn. 

Bevorderend vinden de aanwezigen onder meer nieuwsgierigheid en humor, een zelfde visie, aansluiten bij leerstijl en voorkennis. Belemmerend zijn onder meer wetten en regels, geen tijd om wetenschappelijke kennis door te voeren, concurrentie, verschillende perspectieven.

"Jullie benoemen veel factoren die met de mensen zelf te maken hebben", stelt Kersten vast. "Uit mijn onderzoek kwamen ook factoren naar voren die met de interventies zelf te maken hebben en met de organisatorische context."

De belemmerende en bevorderende factoren uit het literatuuronderzoek van Marion Kersten. 

Moeten, willen en kunnen
"Het draait om een combinatie van drie woorden: moeten, willen en kunnen", zegt Kersten. "De competenties van mensen spelen een rol, maar ook of ze wel gemotiveerd zijn om kennis te delen. En soms moet je wel kennis gaan delen. Door nieuwe wetgeving bijvoorbeeld."

Nu haar literatuuronderzoek is afgerond gaat Kersten zich richten op de bestuurders van zorginstellingen en de zorgprofessionals. Welke factoren spelen een rol in het kennisbeleid. En wat hebben professionals nodig voor kennisdeling?

Tegeltjeswijsheden
Aan het einde van de bijeenkomst mogen de aanwezigen zelf ook nog kennis delen. Wat is hun kennisdeeltip voor hun eigen organisatie? Dat levert een mooie lijst met tegeltjeswijsheden op.

"Training in overvloed doet de mens nooit goed", bijvoorbeeld. "Gebruik elkaars talenten en kracht, want we zijn allemaal belangrijk in het team", "Maak de tijd om kennis met elkaar te delen" en "Maak gebruik van elkaars wijsheid."