Over zorgpaden en het evidence beest
Wenswachtenden, zorgpaden en intersectorale kwaliteitskaders: geen zorgjeukwoord ontgaat Bouma, ’s lands pleitbezorger van helder taalgebruik. "Kennisinfrastructuur, ik weet nooit precies wat dat is. Volgens mij betekent het gewoon dat je van elkaar leert."
Of de zaal nog aanvullingen heeft? "Verbinden", roept iemand. "De cliënt centraal", zegt een ander. Een derde: "In je kracht staan." Bouma knikt instemmend, alle suggesties staan zelfs in de top tien van zorgjeukwoorden die ze zo zal presenteren.
Ze vraagt de zaal wie er net als zij nog meer voorstander is van heldere taal. Een grote meerderheid steekt zijn hand op. Gelukkig maar, want heldere taal kan een belangrijke bijdrage leveren aan het overbruggen van de kloof tussen kennis en praktijk.
Dingen verbloemen
Toch gebruiken we ook jeukwoorden. Waarom eigenlijk? Om gewichtig te doen, om te liegen of dingen te verbloemen, vertelt Bouma. Als mensen niet precies weten hoe het zit gebruiken ze jeukwoorden. "En de vierde reden is dat mensen moeilijk praten omdat dat makkelijker is."
Tijd voor de top tien van zorgjeukwoorden. Op het scherm verschijnt een foto van een eng beest met daaronder de tekst Het evidence beest. Gelach in de zaal. "Ik denk toch hieraan als ik evidence based hoor", zegt Bouma. "Het betekent dat je iets doet dat zich bewezen heeft toch? Noem het dan ook gewoon iets waarvan we weten dat het werkt."
Ideeën inbrengen
"Nummer negen is een beetje een vieze: mag ik even iets tegen je aanhouden? Ideeën inbrengen tijdens de vergadering is er ook zo een, of laatst zei iemand tegen me: heb je een klein gaatje voor me?"
Zelfsturende teams en eigenaarschap tonen zijn nummer acht en zeven, handen aan het bed is nummer 6. "Ik vind dat altijd een beetje een enge en eigenlijk ook een denigrerende uitdrukking. Zorg gaat toch over meer dan alleen die handen, het gaat ook over warmte, aandacht en menselijkheid."
‘Met die eendenbek’
Innovatie en een stukje verbinding staan op de plaatsen vijf en vier. Op nummer drie staan de verkleinwoordjes. "‘U voelt even een prikje’, krijg je te horen voor er een holle naald in je ruggenmerg wordt geramd. En een uitstrijkje, sorry heren, dat is toch echt een uitstrijk. Met die eendenbek."
‘De cliënt centraal’ krijgt van Bouma een tweede plaats. "Het is het platstgetreden praatje uit de marketing. Wat zou er in de zorg anders centraal moeten staan dan de cliënt?"
Iemand in zijn kracht zetten
En dan is het tijd voor het grootste zorgjeukwoord: ‘iemand in zijn kracht zetten’. "Jullie cliënten weten echt niet wat dat is. Er wordt ook nooit bijgezegd hoe je dat precies moet doen", zegt Bouma. "Als het iemands kracht is om de hele dag niets uit te voeren, moet je die mensen dan ook in hun kracht zetten?"
Kracht is sowieso overschat, vindt ze. "Echte kracht van mensen, daar komt amper kracht bij kijken. Die zit in tederheid, in zachtheid. In wat managers en coaches zwakte zouden noemen. En zo stond ik hier vandaag ook. In mijn zwakte."