Niet meer van de kamer af mogen en niet meer naar buiten kunnen: het zijn twee coronamaatregelen die volgens behandelaars het afgelopen jaar voor extra probleemgedrag zorgden, vertelt onderzoeker Debby Gerritsen. Vanuit het Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen deed zij in het afgelopen jaar drie onderzoeken naar de ervaringen van medewerkers van zorgorganisatie.

Zoals in het panel ook al bleek nam bij sommige cliënten het probleemgedrag toe, terwijl het bij anderen juist afnam. Bij mensen zonder dementie leidde een afname van prikkels tot een toename van probleemgedrag en bij mensen met ernstige dementie was dat juist andersom. Bij mensen met apathie was er door minder prikkels juist meer probleemgedrag.

Daaruit bleek dat het positieve effect ervan de hele verdere dag te merken was.

Omgevingsprikkels
“We vroegen ook welke omgevingsprikkels we blijvend zouden moeten verminderen”, vertelt Gerritsen. “Een merendeel kiest dan voor leveranciers laten omlopen. Maar over het instellen van bezoektijden of geen bezoek meer ontvangen in de huiskamer zijn de reacties weer heel wisselend. Dat heeft dan toch erg te maken met de persoonlijke visie op zorg, denk ik.”

Gerritsen en haar collega’s interviewden medewerkers en naasten over het effect van de versoepelde maatregelen in mei. “Daaruit bleek dat het positieve effect ervan de hele verdere dag te merken was.” Wel was er wat verwarring bij mensen met dementie die sommige familieleden lang niet hadden gezien.

Een andere interessante uitkomst: “De naasten waren heel erg blij. Die vonden het fijn dat ze hun mantelzorgrol weer konden oppakken; ze zagen dat echt als onderdeel van hun identiteit.”

Belangrijke schakel
Ewoud de Jong, specialist ouderengeneeskunde en verpleegkundige Vince Vissers werkten beiden op een speciaal ingerichte Covid19-afdeling van de Waalboog in Nijmegen en reageren op het onderzoek van Gerritsen. Vissers is ook erg blij dat er weer bezoek mag komen. “Dat bezoek is onmisbaar, zij zijn een schakel tussen de cliënt en ons en hebben een belangrijke rol.”

De Jong: “Tegelijkertijd was het op onze afdeling continu zoeken naar het bezoek dat je wil toelaten bij heel zieke mensen. Soms durfden mensen niet te komen. Bij elke cliënt was het maatwerk.”

Luisterend oor
De specialist is er blij mee dat ze in zijn verpleeghuis zo snel een Covid-unit konden optuigen. “Daardoor konden we ons specialiseren. Wat ik ook goed vond was dat we ook al snel een ‘luisterend oor’-team voor medewerkers in het leven riepen. Dat hadden we misschien wel eerder moeten doen. Er zijn veel mensen overleden op onze afdeling, medewerkers konden daar bij dat team over praten, daar even bij stilstaan. Dat was waardevol.” In de chat komen er veel positieve reacties op dat speciale team. “Inderdaad aandacht voor medewerkers is heel belangrijk gebleken tijdens een corona-uitbraak”, zegt iemand.

Verpleegkundige Vissers was in opleiding toen de crisis begon. Zou hij met zijn praktijkervaring nu iets willen toevoegen aan de opleiding? “Er zou denk ik wel wat meer focus mogen komen op verpleegkundig redeneren, dan ben je toch wat beter voorbereid.”

• Meer weten over het onderzoek van Gerritsen? Klik hier. Of bekijk het bericht over haar promotie hier.
• Bekijk de PowerPoint-presentatie van Debby Gerritsen.